اخلاق پیامبر، اخلاق ما

حتي در قرآن مجيد هم به نقش اخلاق پيامبر(ص) در پيشرفت اسلام و جذب دل‌ها تصريح شده است: «اي رسول ما! به‌خاطر لطف و رحمتي كه از جانب خدا، شامل حال تو شده، با مردم مهربان گشته‌اي و اگر خشن و سنگدل بودي، مردم از دور تو پراكنده مي‌شدند...».

خب، حالا چه بايد كرد؟ گام اول پذيرفتن اين است كه اخلاق امروز ما، دچار ضعف‌هاي قابل توجهي است. البته همه ما دوست داريم از خودمان تعريف كنيم و تنها قوت‌ها را نشانه برويم. اما تا وقتي كه واقع‌بين نباشيم، يك قدم هم توان جلو‌رفتن نخواهيم داشت. بايد بپذيريم كه امروز اخلاق ما در شاخه‌هاي كار، تحصيل، ارزش‌هاي اجتماعي و فرهنگي، ارتباط با ديگران، انصاف و... دچار اشكالاتي شده است. رفتارهايي مي‌بينيم كه نه نشانه‌اي از فرهنگ ايراني و نه نشانه‌اي از فرهنگ اسلامي در آن است.

دراين ميان همه هم دوست دارند كه اين ضعف‌هاي اخلاقي ما را رفع كنند، اما با عرض شرمندگي، همه قادر به انجام اين كار نيستند. مگر همه قادر به طراحي يك سازه مهندسي هستند؟ مشخص است كه نه. اخلاق حتي از اين هم ظريف‌تر و خاص‌تر است. خب، همانطور كه يك پزشك براي بيمارش نسخه درمان مي‌نويسد، اهالي دين هم نسخه‌هاي درماني خوبي براساس معارف ديني و اصول زندگي ايراني براي ما نوشته‌اند. نسخه حل مشكلات اخلاقي ما هم داشتن الگوهاي اخلاقي است.

مسلما بهترين الگو هم پيامبر مهرباني‌هاست. اما اين الگو آنقدر بزرگ و عظيم است كه شايد دور از دسترس به‌نظر برسد. خب چه بايد كرد؟ مي‌توان سراغ الگوهاي نزديك‌تري رفت كه تمام عمر تلاش كرده‌اند به سيره اخلاقي پيامبر(ص) نزديك‌تر شوند. مثلا امام(ره) كه اخلاق‌شان زبانزد اطرافيانشان بود به‌نظر در دسترس‌تر مي‌آيند، نه؟ سرشان به اندازه كافي شلوغ بود. به اندازه كافي درس و مشغله‌هاي حكومتي و رسيدگي به امورات مردم و كشور و خانواده و ديدار با مردم و... داشتند. به‌عنوان مرجع تقليد شيعيان، بايد به امورات مقلدان خود نيز رسيدگي مي‌كردند اما هيچ كدام اينها، بهانه‌اي برايشان نبود تا آرامش‌شان را از دست بدهند و بي‌اخلاقي كنند.

شعر مي‌گفتند، شعر مي‌خواندند، فقه مي‌خواندند، قدم مي‌زدند، مطالعه مي‌كردند، سخنراني داشتند و... با اين حال، در رفتارشان، دقت لازم را مي‌كردند تا حق، ناحق نشود، تا بي‌اخلاقي صورت نگيرد. خب، حالا اين الگوي اخلاق پيش روي ماست. ده‌ها الگوي ديگر هم مي‌شود پيدا كرد.مي‌توانيم همچنان ضعف‌هاي اخلاقي‌ را ناديده بگيريم و به بي‌اخلاقي‌هايمان ادامه بدهيم يا اينكه خودمان را متزين كنيم به خصلت‌هاي اخلاقي رسول‌الله(ص). انتخاب با شماست.